Αναδημοσιεύουμε παλαιότερο (2008) κείμενο του Νέου Κινήματος Αρχιτεκτόνων το οποίο αποδομεί 9 από τους κυρίαρχους μύθους για το ασφαλιστικό. Θα προσθέταμε επιπλεόν τους πολύ ισχυρούς μύθους της "ανταποδοτικότητας" και της "κεφαλαιοποίησης" που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην ακύρωση της αλληλεγγύης των εργαζόμενων γενεών αλλά και στη διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης καθώς και τον ισχυρότατο μύθο της συγχώνευσης ασφαλιστικών ταμείων και χρηματοπιστωτικού συστήματος τα τραγικά αποτελέσματα του οποίου βλέπουμε σήμερα με την κλοπή της περιουσίας τους.
ΝΕΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ
ΕΝΝΙΑ ΠΑΓΙΔΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
Η συζήτηση γύρω από το ασφαλιστικό συνήθως περιστρέφεται γύρω από το πρόβλημα της «ανεπάρκειας» των πόρων, τις αναλογίες εργαζομένων-συνταξιούχων, την αύξηση των μέσων όρων ζωής και την απωθητική απαρίθμηση ασφαλιστικών νόμων και ΦΕΚ που ελάχιστοι γνωρίζουν το περιεχόμενό τους. Αποφεύγεται γενικά ο συσχετισμός του με την τερατώδη κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων, π.χ. των τραπεζών, και την επίσης τερατώδη και πολύπλευρη εκμετάλλευση της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζόμενων, ελλήνων και μεταναστών. Αποκρύπτεται η συνεχής αύξησης της «παραγωγικότητας» του κεφαλαίου, ενώ αναφέρεται απειλητικά η μείωση της «ανταγωνιστικότητας» της οικονομίας. Σαν να εισπράττουν οι εργαζόμενοι περισσότερα από όσα δουλεύουν.
Πριν φτάσει κανείς στην αριθμητική και τα ΦΕΚ, τον περιμένουν πολλές παγίδες, ώστε να λοξοδρομήσει και να οδηγηθεί σε συμπεράσματα που συμφέρουν μόνο τους οικονομικά και πολιτικά κρατούντες. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έπεσε ποτέ σε καμιά από τις παγίδες αυτές, ούτε φυσικά κι εμείς, ότι τις έχουμε εντοπίσει όλες.
1η ΠΑΓΙΔΑ: Βιώσιμο ταμείο-επαρκή αποθεματικά
Δηλαδή, αν μετά από 30 χρόνια τα αποθεματικά αποδειχτούν ανεπαρκή, οι ασφαλισμένοι του ταμείου θα πεθάνουν της πείνας; Και αυτό λέγεται κοινωνική ασφάλιση, ή ομαδική (ιδιωτική) υποχρεωτική αποταμίευση;
2η ΠΑΓΙΔΑ: Αναλογιστικές μελέτες
Απαιτούνται, λέει, αναλογιστικές μελέτες για τον σωστό σχεδιασμό βιώσιμου ταμείου ή ασφαλιστικού συστήματος. Δηλαδή οι ασφαλισμένοι, ή κάποιοι ειδικοί, να προβλέψουν ποιες θα είναι οι ανάγκες για την επιβίωση και ποιες οι συνθήκες απασχόλησης μετά από 35 χρόνια και στο διηνεκές.
Ποιος μπορεί από το μισθό του να βάλει στην πάντα χρήματα για μια ζωή για να εξασφαλίσει τα γεράματά του; Όσων το δοκίμασαν, τους τα ροκάνισαν οι τράπεζες. Ποιος ακόμα μπορεί να προβλέψει τις συνθήκες διαβίωσης, τις ανάγκες και τα κόστη μετά από 35 (π.χ.) χρόνια και να ανανεώνει την πρόβλεψη σε διαρκή βάση; Ποια αναλογιστική, για παράδειγμα, θα προβλέψει την τιμή των τροφίμων, στην περίπτωση που οι ΗΠΑ επιβάλουν την παραγωγή βιοκαυσίμων;
Και τελικά αν η αναλογιστική μελέτη δεν επιβεβαιωθεί, οι ασφαλισμένοι θα πεθάνουν της πείνας; Δεν πρόκειται για σχεδιασμό του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά για την ψευτοεπιστημονική, προσωρινή ασφάλιση της εργοδοσίας από τις απαιτήσεις των εργαζομένων.
3η ΠΑΓΙΔΑ: Άλλο η εισφορά του εργαζόμενου, άλλο η εισφορά του εργοδότη.
Οι ασφαλιστικές εισφορές του τυπικού εργαζόμενου παρουσιάζονται εν μέρει σαν εισφορές του εργοδότη (ποσοστό επί του μισθού) και εν μέρει σαν εισφορές του εργαζόμενου (πάλι ποσοστό επί του μισθού). Βεβαίως, παρά την διαφορετική ονομασία τους, και τα δύο ποσοστά τα πληρώνει ο εργοδότης μαζί με τον μισθό (φυσικά στην περίπτωση που αποδίδει τις κρατήσεις και δεν τις παρακρατά). Ο μόνος λόγος διαχωρισμού τους είναι να καθίσταται ο εργαζόμενος υπεύθυνος για την κατάσταση του ταμείου του, και να εμφανίζεται ο εργοδότης σαν παράγοντας κοινωνικά ευαίσθητος, που, για την ασφάλιση του εργαζόμενου, πληρώνει κάτι παραπάνω από ό,τι θα όφειλε να πληρώνει.
Η εργοδοσία ως συλλογικό υποκείμενο θα εμφάνιζε το σύνολο των εισφορών ως εργοδοτική εισφορά, μια και τις πληρώνει έτσι κι’ αλλιώς. Ο μόνος λόγος για τον οποίο τις διαφοροποιεί, είναι για να μπορεί να μιλάει για αύξηση των εισφορών των εργαζομένων (αντί για μείωση των μισθών), «με σκοπό τη σωτηρία του ταμείου τους».,.
4η ΠΑΓΙΔΑ: Οι εισφορές του κράτους
Η συμμετοχή του κράτους στη χρηματοδότηση της ασφάλισης στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα περισσότερο από άλλη μια μορφή οικονομικής συμμετοχής των εργαζόμενων ως συλλογικού υποκειμένου, μια και αυτοί είναι ουσιαστικά οι φορολογούμενοι.
5η ΠΑΓΙΔΑ: Η αυτοδιαχείριση των ταμείων
Η συλλογική εργοδοσία μάλιστα, μπορεί ακόμα και να «αποδεχθεί» τη διαχείριση των ταμείων από τους ίδιους τους εργαζόμενους, όπως γίνεται στις μέρες μας Δηλαδή υπεύθυνοι για το μέλλον να είναι αποκλειστικά οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι. Κι αν οι «αναλογιστικές» μελέτες αποτύχουν, αν τα αποθεματικά αποδειχτούν ανεπαρκή, οι εισφορές δεν φτάνουν και οι εργαζόμενοι δεν αντέχουν μεγαλύτερες; Τότε η άρχουσα τάξη θα μας πει: Δεν τα υπολογίσατε σωστά, δεν κάνατε σωστή διαχείριση. Θα υπαχθείτε στην ελάχιστη εθνική σύνταξη των 500,00€ και θα βγαίνετε στη σύνταξη στα 75 για να μην επιβαρύνετε το σύνολο (δηλ. για να μην επιβαρύνετε το κεφάλαιο, που σας έχει αρμέξει για 50 χρόνια).
6η ΠΑΓΙΔΑ: Η αξιοποίηση των αποθεματικών
Η αξιοποίηση των αποθεματικών με επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα, επιχειρήσεις είναι σαν την αυταπάτη του χρηματιστηρίου. Στον καπιταλισμό όταν κάποιος κερδίζει, κάποιος άλλος χάνει. Οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις (τράπεζες, πολυεθνικές κ.λ.π.) παίρνουν έτσι κι αλλιώς τη μερίδα του λέοντος. Πόσα από τα επενδυτικά εγχειρήματα των Ταμείων θα αποδειχτούν κερδοφόρα για 35 χρόνια και στο διηνεκές; Οι διοικήσεις των Ταμείων θα είναι οι «γάτες» που θα κατατροπώσουν τους μεγαλοεπενδυτές; Ποιος θα διευθύνει το τζόγο με τα αποθεματικά, τι αποδοχές θα έχει, τι φανερές και κρυφές προμήθειες θα παίρνει, και τι θα περισσέψει τελικά για τους ασφαλισμένους; Το σκάνδαλο με τα ομόλογα μας το παρουσιάζουν για εξαίρεση. Μήπως είναι ο κανόνας;
7η ΠΑΓΙΔΑ: Ο διαχωρισμός σύνταξης-περίθαλψης
Δεν πρόκειται παρά για άλλο ένα τέχνασμα που διαιρεί σε τμήματα την επιβίωση, μόνο και μόνο για να παίρνει πίσω παροχές, όπως π.χ. με την «συμμετοχή» στα φάρμακα, τα γελοία τιμολόγια των ταμείων, που μέσω του ιδιωτικού συστήματος υγείας φέρνουν πίσω στο κεφάλαιο τμήμα των μισθών, των αμοιβών και των συντάξεων.
8η ΠΑΓΙΔΑ: «Η ιδιωτική ασφάλιση είναι συμπληρωματική της δημόσιας»
Κοινωνική ασφάλιση είναι μόνο η δημόσια. Η άλλη (η ιδιωτική) ασφάλιση είναι επενδυτική δραστηριότητα και δεν πρέπει να ενδιαφέρει του εργαζόμενους, παρά σαν καλοστημένη παγίδα αφαίμαξης προς αποφυγήν. Το ίδιο και ο «ανταποδοτικός» τομέας, στην πραγματικότητα ιδωτικοποιημένος τομέας, των ασφαλιστικών ταμείων, δηλαδή το κομμάτι των ταμείων από το οποίο παίρνεις με βάση ό,τι έχεις δώσει.
9η ΠΑΓΙΔΑ: Ο διαχωρισμός παλιών-νέων
Μερικοί παλιοί πούλησαν του νέους των ταμείων τους έχοντας την αυταπάτη ότι έτσι θα σώσουν το τομάρι τους (όπως έγινε και με το ΤΣΜΕΔΕ). Δεν κατάλαβαν ότι όταν θα είναι συνταξιούχοι, θα έχουν λιγότερες δυνατότητες διεκδίκησης όχι μόνο λόγω αποκοπής από την παραγωγή, αλλά και επειδή θα έχουν αποκοπεί από τους νεώτερους που θα εργάζονται. Στους μελλοντικούς διαχειριστές του μεγάλου κεφαλαίου θα είναι τότε ευκολότερο να μειώσουν τις συντάξεις και τις λοιπές παροχές ασφάλισης (όπως έγινε ήδη με το πρώτο παράδειγμα, το ΤΣΜΕΔΕ).
Αυτή η παγίδα έχει και άλλη όψη: Να θεωρήσουν οι νεώτεροι ότι κυρίως φταίνε οι παλιότεροι και όχι οι διαχειριστές και συνδιαχειριστές του κεφαλαίου και της πολιτικής εξουσίας του. Μια αντίθεση της κοινωνίας ολόκληρης να παραμορφωθεί και να γίνει αντίθεση στο εσωτερικό κάθε ταμείου.
Δεν θέλουμε βιώσιμα ταμεία, δεν θέλουμε να διαχειριζόμαστε τα Ταμεία, θέλουμε εργασία, ασφάλιση και σύνταξη.
Στην πραγματικότητα κάθε γενιά παράγει όχι μόνο για τις οικογένειές της αλλά και τους γερόντους της. Δηλαδή, οι συνταξιούχοι ζουν από ένα μέρος της παραγωγής που περισσεύει στην κάθε συγκεκριμένη φάση της ανάπτυξης της κοινωνίας και της οικονομίας, και όχι από τις όποιες προ 35ετίας εισφορές τους. Όσο θα τείνει το περίσσευμα αυτό να το πάρει όλο το κεφάλαιο, τόσο θα τείνει να καταργηθεί η έννοια της σύνταξης και θα προωθείται η ηθική της ευθανασίας. Το ίδιο ισχύει και με την περίθαλψη, τις αναρρωτικές άδειες, τα βαρέα και ανθυγιεινά κ.λ.π.
Καταγγέλλουμε τις μεθοδευμένες αναλογιστικές μελέτες, που δεν παίρνουν (ούτε και μπορούν να πάρουν) υπ’ όψιν την μελλοντική παραγωγικότητα της εργασίας, αλλά παίρνουν υπ’ όψη μόνο την σημερινή κερδοφορία (ανταγωνιστικότητα) του κεφαλαίου.
Δεν αποδεχόμαστε να εξαρτάται η ασφάλισή μας από επενδυτικές δραστηριότητες.
Η ασφάλιση είναι υποχρέωση της εργοδοσίας και του κράτους της. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να μας πείσουν να πληρώνουμε ξεχωριστά για την ασφάλισή μας, γιατί πληρώνουμε κάθε μέρα για τα κέρδη του κεφαλαίου. Σύνταξη και περίθαλψη δεν δικαιούται να έχει όποιος έχει πληρώσει εισφορές, αλλά όποιος έχει εργασθεί, όποιος έχει παραγάγει για την κοινωνία. Απαιτούμε από το κράτος που πρεσβεύει την «ελεύθερη» οικονομία, τον ανταγωνισμό και το καπιταλιστικό θαύμα να εξασφαλίσει τώρα και όσο ακόμα έχει τη διαχείριση της κοινωνίας αξιοπρεπή διαβίωση εργαζομένων και συνταξιούχων.
Ο διαχωρισμός των ασφαλισμένων θέλει μεγάλη προσοχή και μόνο τους εργαζόμενους δεν συμφέρει. Πόσοι από τους ελευθεροεπαγγελματίες («αυτοαπασχολούμενους») είναι στην πραγματικότητα μισθωτοί και πόσοι εκτός από αυτούς στην πραγματικότητα είναι εργαζόμενοι, που αμείβονται με το κομμάτι, ή με το τετραγωνικό μέτρο; Ένα μαζικό κίνημα που θα κατανοούσε τις παραπάνω παγίδες θα απαιτούσε να υπαχθούν σε ένα ενιαίο κρατικό σύστημα ασφάλισης όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι βιομήχανοι και οι τραπεζίτες (για να εξασφαλίσει αξιοπρεπή διαβίωση σε όσους χάσουν τις επιχειρήσεις τους σε προχωρημένη ηλικία, λόγω του ανταγωνισμού, ή του σοσιαλισμού). Όμως σήμερα, κάθε συζήτηση για ενοποιήσεις με βάση αναλογιστικές μελέτες και διαχωρισμούς σε κατηγορίες σε συνδυασμό με «αυτοδιαχείρηση», περικλείει, όχι μόνο απειλή εξίσωσης προς τα κάτω, αλλά και ανάληψη ευθύνης για ένα ασφαλιστικό σύστημα, που θα είναι πάντα ελλειματικό, γιατί όσο το κεφάλαιο έχει την εξουσία και νομοθετεί, πάντα θα το απομυζά, με τους τρόπους που όλοι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα και άλλους που διαρκώς θα επινοεί.
20.02.2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου