Ανοιξαν μια τρύπα στο δάσος για φευγάτους επενδυτές!

Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ από την Ελευθεροτυπία
 

Πριν στεγνώσει το μελάνι του νέου νόμου ματαιώνονται οι τουριστικές επενδύσεις σε Χαλκιδική και Φθιώτιδα ** Η αντισυνταγματικότητα των νέων ρυθμίσεων, εμπόδιο για τη διοίκηση και τους επιχειρηματίες

Γίνεται μπούμερανγκ για την κυβέρνηση η νομοθετική πρωτοβουλία που πήρε το υπουργείο Περιβάλλοντος τον Αύγουστο στη Βουλή, να «σπάσει» το άβατο του δάσους, εξυπηρετώντας ιδιώτες επενδυτές, με νόμο το κράτους, που ψηφίστηκε τελικά με οριακές πλειοψηφίες, έπειτα από έντονες τριβές στο κυβερνητικό στρατόπεδο και υπό το σάλο αντιδράσεων της αντιπολίτευσης και των οικολογικών και επιστημονικών φορέων. Δύο πολυδιαφημισμένες τουριστικές επενδύσεις σε δασικές εκτάσεις της Χαλκιδικής και της Φθιώτιδας, τις οποίες θεωρείται ότι, αν όχι «φωτογραφικά», κατά προτεραιότητα ήρθε να εξυπηρετήσει ο νέος νόμος, οδηγούνται σε πλήρες ναυάγιο, αφήνοντας την κυβέρνηση εκτεθειμένη και τις νέες δασικές ρυθμίσεις μετέωρες.

Οι επενδυτές, ανάμεσά τους Κορεάτες, Κινέζοι και Αμερικανοί επιχειρηματίες, έφυγαν ή ετοιμάζουν τις βαλίτσες της αποχώρησής τους από την Ελλάδα πριν στεγνώσει το μελάνι εκτύπωσης του νέου νόμου. Παράλληλα, τα δασαρχεία δεν φαίνεται να βρίσκουν νόμιμο έδαφος, προκειμένου να ακολουθήσουν τις διαδικασίες fast track άρσης είτε ανάκλησης της αναδάσωσης εντός τριμήνου, για χιλιάδες στρέμματα, όπως προβλέπει ο νέος νόμος να γίνεται με απλή εισήγηση του δασάρχη και απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Προσφυγή

Η καταφανής αντισυνταγματικότητα των νέων ρυθμίσεων διώχνει τους επενδυτές και εμποδίζει τη διοίκηση να προχωρήσει στην εφαρμογή τους. Παράλληλα πληροφορούμαστε ότι οικολογικοί και επιστημονικοί φορείς δηλώνουν έτοιμοι να αντιδράσουν με προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας σε οποιαδήποτε πρώτη πράξη της διοίκησης εκδοθεί ανά την επικράτεια και προβλέπει άρση αναδάσωσης, με τη βεβαιότητα ότι αυτή θα κριθεί αντισυνταγματική και θα ακυρωθεί, όπως έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν σε ανάλογες περιπτώσεις.

- «Το άρθρο 117 του Συντάγματος καλύπτει απόλυτα την προστασία των αναδασωτέων περιοχών και την εκπλήρωση του σκοπού της αναδάσωσης, που είναι η αναγέννηση του δάσους, και σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει περιθώριο άρσης της αναδάσωσης» τονίζει στην «Ε» αρμόδια πηγή για τα δασικά θέματα.

Επί της ουσίας, πρόκειται για άλλη μία «τρύπα στο... δάσος», που άνοιξε η κυβέρνηση υπό την πίεση των δανειστών, χωρίς προϋποθέσεις να υπάρξει το οποιοδήποτε θετικό αποτέλεσμα για τη χώρα, το περιβάλλον και την ανάπτυξη. Σε κλίμα πολιτικού πανικού και «αναπτυξιακής πυγμής» η κυβέρνηση ψήφισε το δασικό νομοσχέδιο, ως μνημονιακή υποχρέωση που είχε περιληφθεί στα προαπαιτούμενα για την είσπραξη δόσης δανείου, και πανηγύριζε ότι θα εξυπηρετηθούν επιχειρηματικές εκμεταλλεύσεις και άλλες «αναπτυξιακές» δραστηριότητες.

Αδιέξοδο

Οι δύο βασικές επενδύσεις, που, σύμφωνα με άριστα ενημερωμένες πηγές για τα δασικά θέματα, σκόπευαν να εξυπηρετήσουν οι νέες ρυθμίσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος τόσο ως προς το σκέλος της άρσης της αναδάσωσης όσο και ως προς τις επιτρεπτές με το νέο νόμο δασικές επεμβάσεις δείχνουν το αδιέξοδο των χειρισμών που ακολουθούνται. Συγκεκριμένα:

1 Αποτελεί οριστικά παρελθόν η πολυδιαφημισμένη από την κυβέρνηση και τον υφυπουργό Ανάπτυξης, Νότη Μηταράκη, επένδυση «Pravita Estate», προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ, η οποία επρόκειτο να γίνει στο «Κτήμα Πραβίτα», στην περιοχή Ταξιάρχη του Δήμου Πολυγύρου της Χαλκιδικής, σε έκταση 12.673 στρεμμάτων.

Η κοινοπραξία των υποψήφιων επενδυτών, αποτελούμενη από τον όμιλο τεχνικών εταιρειών και real estate Litsos Group, τον κορεατικών συμφερόντων όμιλο Han Chang Corporation, και funds κινεζικών και αμερικανικών συμφερόντων, διαπιστώνοντας ότι δεν υπάρχει στέρεο έδαφος για να γίνει νόμιμα και κατοχυρωμένα η επένδυση, εγκατάλειψε τα σχέδια της και αποχώρησε από την Ελλάδα.

Πληροφορούμαστε ότι οι επενδυτές απευθύνθηκαν σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα νομικά και τεχνικά γραφεία της χώρας για να πάρουν απαντήσεις στο ερώτημα εάν μπορούν, με δεδομένες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και την εκφρασμένη πολιτική βούλησή της, να προχωρήσουν στην επένδυση.

Η απάντηση που πήραν ήταν ότι «σε διαχειριζόμενο και υλοτομούμενο δάσος πάνω από 70 χρόνια, όπως είναι αυτό στην περιοχή Ταξιάρχη, δεν μπορεί να αρθεί ούτε η απόφαση αναδάσωσης ούτε ο δασικός χαρακτήρας της έκτασης, χωρίς προσφυγές και δικαστικές εμπλοκές και μεγάλες επιχειρηματικές περιπέτειες». Υπενθυμίζεται ότι το επενδυτικό σχέδιο του «Pravita Estate» περιελάμβανε 4 γήπεδα γκολφ, 3 ξενοδοχειακά συγκροτήματα 5 αστέρων, συγκροτήματα παραθεριστικών κατοικιών, συνεδριακό κέντρο, κέντρο υγείας, αποκατάστασης και θεραπείας, προπονητικό αθλητικό κέντρο, καθώς και εγκαταστάσεις εναλλακτικού τουρισμού.

2Σε νεκρό σημείο εξακολουθεί να βρίσκεται εδώ και πέντε χρόνια μία άλλη επένδυση, ύψους 2 δισ. ευρώ, στην περιοχή Αταλάντης Φθιώτιδας, που επίσης είναι αντιμέτωπη με δασικά θέματα και δεν φαίνεται σε τελικό στάδιο, μετά την ψήφιση του νέου δασικού νόμου, να εξασφαλίζει τις αναγκαίες εγκρίσεις και υπογραφές.

Οι Ελληνες και ξένοι επενδυτές της Lokros Real Estate έχουν ζητήσει παρέμβαση των κυβερνήσεων, ενημερώνοντας σε πολύ υψηλά επίπεδα για την πρόθεσή τους να αποχωρήσουν. Οι κυβερνήσεις Γ. Παπανδρέου και Α. Σαμαρά, επιδιώκοντας να εξυπηρετήσουν την επένδυση, περιέλαβαν συγκεκριμένες ευνοϊκές διατάξεις σε νομοσχέδια για τον τουρισμό (υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού), για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων (ΥΠΕΚΑ), ακόμη και ειδική τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος. Η άρση του δασικού χαρακτήρα της έκτασης, λένε γνώστες του θέματος, είναι το ανυπέρβλητο θέμα, με βάση τις εγγυήσεις και προβλέψεις του Συντάγματος για τις δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις.

Οι επικεφαλής της επένδυσης, με δηλώσεις τους στον οικονομικό Τύπο, έχουν εμφανιστεί να εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξουν προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας επειδή το τουριστικό συγκρότημα δεν θα βρίσκεται σε παράκτια περιοχή ή σε ζώνη Natura, αλλά αυτό δεν φαίνεται να είναι αρκετό.

Στο master plan του έργου περιλαμβάνονται 3 ξενοδοχειακές μονάδες 5 αστέρων, 5.000 τουριστικές κατοικίες, 13 γήπεδα τένις, 2 spa, θεματικό πάρκο και βιολογικές καλλιέργειες 1.000 στρεμμάτων, 3 γήπεδα γκολφ κ.ά.

Αρση αναδάσωσης

Η νέα ρύθμιση προβλέπει για χιλιάδες στρέμματα, που συνήθως έπειτα από μεγάλες πυρκαγιές έχουν τεθεί σε καθεστώς απόλυτης προστασίας, να μπορούν να αποχαρακτηριστούν άμεσα, με άρση είτε ανάκληση της αναδάσωσης εντός τριμήνου, με εισήγηση δασάρχη και απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Καταργείται η ενδιάμεση εισήγηση πρωτοβάθμιας επιτροπής για την άρση της αναδάσωσης και η ευθύνη και το βάρος της απόφασης πηγαίνουν κατευθείαν και αποκλειστικά στον δασάρχη. Ανεξάρτητοι παρατηρητές αναφέρουν προς την «Ε» ότι η νέα ρύθμιση δεν έχει μέχρι τώρα εφαρμοστεί. Εκτιμούν ότι άρση της αναδάσωσης θα μπορούσε να γίνει μόνον για περιπτώσεις που έχουν παρέλθει πολλές δεκαετίες από την κήρυξη της αναδάσωσης και αποδεδειγμένα έχει εκπληρωθεί ο σκοπός της απόφασης και έχει αναγεννηθεί το δάσος.

Διερωτώνται πάντως πώς θα μπορούσε ένας κρατικός λειτουργός να βάλει την υπογραφή του σε άρση απόφασης αναδάσωσης, όταν αυτή είναι πρόσφατη και συνδέεται ευθέως και απόλυτα με την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων. Οι ίδιοι παράγοντες σημειώνουν ότι, λόγω της απουσίας δασικών χαρτών και αξιόπιστης αποτύπωσης του δασικού πλούτου της χώρας, οι γρήγορες διαδικασίες άρσης της αναδάσωσης δεν διασφαλίζεται ότι δεν θα αφορούν και καθαρά δασικές εκτάσεις.

Παράλληλα, δεν αποκλείονται φαινόμενα πελατειακής εξυπηρέτησης και διαφθοράς, σε περιπτώσεις άρσης αναδασωτέων δασικών εκτάσεων, τα οποία λένε οι ίδιοι παράγοντες ότι είναι βαρύτατα ποινικά αδικήματα.

* ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΚΑ

Χαρακτηρισμοί και αποχαρακτηρισμοί εξπρές

Διαδικασίες εξπρές, με το νέο δασικό νόμο του υπουργείου Περιβάλλοντος ισχύουν τόσο για το χαρακτηρισμό όσο και για τον αποχαρακτηρισμό μιας έκτασης ως δασικής.

Προβλέπεται, αλλά δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί, ότι εντός δέκα ημερών θα κρίνεται αν μία έκταση είναι δασική ή όχι και ότι η σχετική απόφαση του δασάρχη θα αναρτάται στο διαδικτυακό χώρο του υπουργείου, ενώ θα κοινοποιείται στον εκάστοτε ενδιαφερόμενο. Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο εκδίδονται γύρω στις 20.000 πράξεις. Σύμφωνα με δασικούς υπαλλήλους, στην Αττική για να βγει μία πράξη χαρακτηρισμού απαιτείται πάνω από ένας χρόνος, ενώ αν η υπόθεση οδηγηθεί στα δικαστήρια, μπορεί να απαιτηθεί ως και μία εικοσαετία.
Πάντως οι βασικές ρυθμίσεις του νέου δασικού νόμου προβλέπουν:
1 Για τις πράξεις χαρακτηρισμού
* Επίδοση πράξης χαρακτηρισμού / απόφασης Επιτροπής επί αντιρρήσεων κατ' αυτής σε αιτούντα εντός προθεσμίας 10 ημερών από την έκδοσή της.
* Ανάρτηση της πράξης χαρακτηρισμού / απόφασης της Επιτροπής άμεσα, εντός της ανωτέρω προθεσμίας των 10 ημερών, σε ειδικό δικτυακό τόπο.
* Εναρξη δίμηνης προθεσμίας για προσβολή πράξης χαρακτηρισμού / απόφασης Επιτροπής από την ως άνω επίδοσή της, ως προς τον αιτούντα, ή από την ανάρτηση στο δικτυακό τόπο, ως προς τους τρίτους.
* Μείωση του αριθμού των Επιτροπών, οι οποίες ελέγχουν την πράξη χαρακτηρισμού του Δασάρχη, κατόπιν άσκησης σχετικής προσφυγής, από δύο, σε μία, προς συντόμευση της διαδικασίας.
* Δυνατότητα ορισμού, ως προέδρου της Επιτροπής, εκτός από δικαστή, όπως προβλέπεται σήμερα, και δικηγόρου ή μέλους του ΝΣΚ.
* Πρόβλεψη αμοιβής των μελών της Επιτροπής, προκειμένου να καταστεί αυτή πιο αποδοτική και αποτελεσματική. Κάλυψη της σχετικής δαπάνης αποκλειστικά από το παράβολο που θα καταβάλλει ο αιτών το χαρακτηρισμό.
* Καθιέρωση αποκλειστικής προθεσμίας ενός εξαμήνου για έκδοση απόφασης της Επιτροπής.
* Δυνατότητα αυξήσεως, ανάλογα με τις ανάγκες, του αριθμού των Επιτροπών που λειτουργούν ανά νομό, απευθείας, με απόφαση του γενικού γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
* Πρόβλεψη της έκδοσης πράξης χαρακτηρισμού, κατ' απόλυτη προτεραιότητα, εντός προθεσμίας το πολύ 45 ημερών, όταν πρόκειται για μεγάλα έργα και συζήτησης των τυχόν αντιρρήσεων κατά τής ως άνω πράξης, κατά προτίμηση, στην πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής. Στις περιπτώσεις αυτές η πράξη χαρακτηρισμού μετά την έκδοσή της έχει όλες τις έννομες συνέπειες, δηλαδή εκτελείται, έστω και αν ασκήθηκαν κατ' αυτής αντιρρήσεις.
2 Για τις αναδασώσεις
* Αρση / ανάκληση απόφασης κήρυξης έκτασης ως αναδασωτέας με απόφαση του γενικού γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, που εκδίδεται κατόπιν εισηγήσεως της οικείας δασικής υπηρεσίας, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 3 μηνών.
* Μη κήρυξη ως αναδασωτέων εκτάσεων που τελούν σε νόμιμη αλλαγή χρήσης.
* Πρόβλεψη ανάκλησης όσων σχετικών αποφάσεων έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα.
* Μη απαίτηση άρσης του αναδασωτέου για την πραγματοποίηση των επεμβάσεων που επιτρέπονται κατ' εξαίρεση στις αναδασωτέες εκτάσεις.
Για τις επιτρεπτές δασικές επεμβάσεις:
* Εκδοση υπουργικής απόφασης για τον καθορισμό των δικαιολογητικών που απαιτούνται για την έγκριση των επεμβάσεων σε δάσος, δασική ή δημόσια χορτολιβαδική και βραχώδη έκταση.
* Απευθείας παραχώρηση δάσους ή δασικής έκτασης, χωρίς να προαπαιτείται η έρευνα περί της τυχόν ύπαρξης διαθέσιμων εκτάσεων μη δασικού χαρακτήρα, και για τα έργα και την εκμετάλλευση ορυκτών πρώτων υλών.