Fraport, ψέματα και ιδιωτικοποιήσεις

Πέτρος Τσάγκαρης | 08.04.2015

 Ακόμη και στις ΗΠΑ όλα τα αεροδρόμια είναι δημόσια, εκτός από ένα.

 Το ΤΑΙ­ΠΕΔ ανέ­δει­ξε, στα τέλη Νο­εμ­βρί­ου 2014, την κοι­νο­πρα­ξία Fraport AG-Slentel Ltd ως «προ­τι­μη­τέο επεν­δυ­τή» για να αρ­πά­ξει 14 πε­ρι­φε­ρεια­κά αε­ρο­δρό­μια της χώρας. Ωστό­σο, ευ­τυ­χώς, με τη νίκη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μπήκε ένας προ­σω­ρι­νός φραγ­μός σε αυτή την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση, καθώς δεν έχει ακόμη προ­ω­θη­θεί η σύμ­βα­ση στο Ελεγ­κτι­κό Συ­νέ­δριο. Όμως η ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση πα­ρα­μέ­νει στο τρα­πέ­ζι των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων με τους δα­νει­στές.  
Διε­θνής πρα­κτι­κή 
Η ΕΕ οδη­γεί σή­με­ρα την κούρ­σα των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών, γι’ αυτό θα πε­ρί­με­νε κα­νείς ότι οι ευ­ρω­παϊ­κές χώρες θα είχαν προ­χω­ρή­σει πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο στη «συμ­φέ­ρου­σα» λύση της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης που κα­λεί­ται να εφαρ­μό­σει η «κα­θυ­στε­ρη­μέ­νη» Ελ­λά­δα. Τι συμ­βαί­νει στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα; Σύμ­φω­να με την ΙΑΤΑ, σή­με­ρα, «μόνον το 9% των ευ­ρω­παϊ­κών αε­ρο­δρο­μί­ων είναι πλή­ρως ιδιω­τι­κο­ποι­η­μέ­να, ενώ το 78% των αε­ρο­δρο­μί­ων ανή­κει εξ ολο­κλή­ρου στο Δη­μό­σιο» (ΙΑΤΑ, «Airport Competition, 2014»). Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι με­γα­λύ­τε­ρος μέ­το­χος της ίδιας της Fraport είναι το κρα­τί­διο της Έσης, που έχει το 31,35% των με­το­χών, ενώ μέ­το­χοι είναι επί­σης δήμοι και επι­με­λη­τή­ρια.  Στις ΗΠΑ, τη με­γα­λύ­τε­ρη κα­πι­τα­λι­στι­κή χώρα του πλα­νή­τη, ΟΛΑ τα αε­ρο­δρό­μια που δια­κι­νούν το 99% της κί­νη­σης είναι δη­μό­σια! Εξαι­ρεί­ται μόνον το αε­ρο­δρό­μιο Μπράν­σον στο Μι­ζού­ρι, το οποίο πα­ρου­σιά­ζει μά­λι­στα πολλά οι­κο­νο­μι­κά προ­βλή­μα­τα. Στον γει­το­νι­κό Κα­να­δά τα αε­ρο­δρό­μια ανή­κουν στο Δη­μό­σιο και η δια­χεί­ρι­ση εκτε­λεί­ται από μη κερ­δο­σκο­πι­κές εται­ρεί­ες, οι οποί­ες έχουν την εντο­λή να συμ­βά­λουν στην οι­κο­νο­μι­κή ανά­πτυ­ξη των το­πι­κών κοι­νο­τή­των. Δη­μό­σια είναι και σχε­δόν όλα τα αε­ρο­δρό­μια στη Ν. Αμε­ρι­κή. Είναι άραγε λι­γό­τε­ρο έξυ­πνοι τόσο οι κα­πι­τα­λι­στές όσο και οι κυ­βερ­νή­σεις σε όλες αυτές τις χώρες; Η αιτία για την οποία πα­ρα­μέ­νουν στο Δη­μό­σιο χι­λιά­δες αε­ρο­δρό­μια είναι ότι οι εν­δε­χό­με­νοι πω­λη­τές (δη­λα­δή το Δη­μό­σιο) συ­νή­θως θα ζη­τή­σουν την πραγ­μα­τι­κή αξία της έκτα­σης που κα­τα­λαμ­βά­νει ένα αε­ρο­δρό­μιο (πι­θα­νό­τα­τα γιατί οι χώρες αυτές δεν εκ­βιά­ζο­νται από κά­ποιους δα­νει­στές). Επί­σης, σε πε­ρί­πτω­ση πλή­ρους αγο­ράς, η ιδιω­τι­κή εται­ρεία θα πρέ­πει να αγο­ρά­σει και τις προ­σβά­σεις των μέσων με­τα­φο­ράς, αλλά και να πλη­ρώ­νει για να ελέγ­χει ακόμη και τους όρους δό­μη­σης σε γει­το­νι­κές πε­ριο­χές. Τα ποσά αυτά είναι κο­λοσ­σιαία και οι ιδιώ­της αγο­ρα­στής θα χρεια­στεί πάρα πολ­λές δε­κα­ε­τί­ες για να απο­σβέ­σει το τί­μη­μα.  Στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη Ευ­ρώ­πη, η «λύση» που έχει βρε­θεί για να αρ­πά­ξουν από την πίτα οι ιδιω­τι­κές εται­ρεί­ες χωρίς να πλη­ρώ­σουν τόσο πολύ, είναι η «πα­ρα­χώ­ρη­ση». Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δη­λα­δή το Δη­μό­σιο πα­ρα­χω­ρεί δια­χεί­ρι­ση, έσοδα και κέρδη ένα­ντι μι­σθω­μά­των και έτσι η ιδιω­τι­κή εται­ρεία, χωρίς να ανα­γκα­στεί να κα­τα­βά­λει τα πραγ­μα­τι­κά ποσά που θα κό­στι­ζε η αγορά του αε­ρο­δρο­μί­ου, απο­λαμ­βά­νει όλα τα οφέλη. Για να το πούμε πιο πρα­κτι­κά: το γε­γο­νός ότι τα αε­ρο­δρό­μια δεν πω­λού­νται καθ’ ολο­κλη­ρί­αν δεν οφεί­λε­ται σε κά­ποια δη­μο­κρα­τι­κή, εθνι­κή ή οι­κο­νο­μι­κή ευαι­σθη­σία, αλλά στο ότι ΔΕΝ συμ­φέ­ρει τους ιδιώ­τες αγο­ρα­στές!  
Ποιοι κερ­δί­ζουν

Μέχρι σή­με­ρα μόνο ιδιω­τι­κο­ποι­η­μέ­νο αε­ρο­δρό­μιο στην Ελ­λά­δα ήταν το «Ελ. Βε­νι­ζέ­λος» (Διε­θνής Αε­ρο­λι­μέ­νας Αθη­νών - ΔΑΑ) και η εμπει­ρία από αυτό είναι οδυ­νη­ρή. Κατ’ αρχάς, η ίδια η σύμ­βα­ση φρό­ντι­σε να απαλ­λά­ξει τη γερ­μα­νι­κή Χό­χτιφ από τον εξυ­για­ντι­κό και ωφέ­λι­μο –σύμ­φω­να με τους ίδιους τους νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρους– αντα­γω­νι­σμό: απα­γο­ρεύ­ε­ται η λει­τουρ­γία άλλου αε­ρο­δρο­μί­ου σε από­στα­ση 100 χλμ.! Απο­τέ­λε­σμα, βέ­βαια, είναι να απο­τε­λεί το ακρι­βό­τε­ρο αε­ρο­δρό­μιο της Ευ­ρώ­πης, με ό,τι αυτό ση­μαί­νει για τον μισό πλη­θυ­σμό της Ελ­λά­δας που ζει στην Αθήνα αλλά και για τον του­ρι­σμό της χώρας: Ο ΔΑΑ είναι ακρι­βό­τε­ρος κατά 240% σε σχέση με τα αε­ρο­δρό­μια της Ισπα­νί­ας, της Ιτα­λί­ας, της Πορ­το­γα­λί­ας και της Τουρ­κί­ας και κατά 350% σε σχέση με τα πε­ρι­φε­ρεια­κά αε­ρο­δρό­μια της Ελ­λά­δας. Ταυ­τό­χρο­να υπάρ­χουν κα­ταγ­γε­λί­ες για μη πλη­ρω­μή ΦΠΑ εκ μέ­ρους της Χό­χτιφ προς το ελ­λη­νι­κό Δη­μό­σιο, ενώ οι συν­θή­κες ερ­γα­σί­ας και οι μι­σθοί είναι πολύ κακοί και ο συν­δι­κα­λι­σμός βρί­σκε­ται υπό διωγ­μό. Επί­σης η λέξη «πε­ρι­φε­ρεια­κά» για τα 14 αε­ρο­δρό­μια απο­κρύ­πτει το γε­γο­νός ότι μι­λά­με πρα­κτι­κά για όλα τα δη­μό­σια αε­ρο­δρό­μια πλην του Ηρα­κλεί­ου (που μάλ­λον το έχει κα­πα­ρώ­σει άλλος), δη­λα­δή μι­λά­με για Θεσ­σα­λο­νί­κη, Χανιά, Ζά­κυν­θο, Κέρ­κυ­ρα, Κε­φα­λο­νιά, Άκτιο, Κα­βά­λα, Ρόδο, Κω, Σα­ντο­ρί­νη, Σκιά­θο, Μύ­κο­νο, Σάμο, Μυ­τι­λή­νη, ενώ η συμ­φω­νία προ­έ­βλε­πε ότι η εται­ρεία μπο­ρεί να αρ­πά­ξει επί­σης και τα αε­ρο­δρό­μια Αλε­ξαν­δρού­πο­λης, Αρά­ξου, Κα­λα­μά­τας, Νέας Αγ­χιά­λου, Χίου, Καρ­πά­θου και Λή­μνου! Όμως το ξε­πού­λη­μά τους δεν είναι εθνι­κό, όπως λένε πολ­λοί, αλλά τα­ξι­κό, καθώς δεν ωφε­λού­νται οι ξένοι γε­νι­κά, αλλά οι κα­πι­τα­λι­στές γε­νι­κά, Έλ­λη­νες και ξένοι: η Fraport είναι γερ­μα­νι­κή και μά­λι­στα ημι­δη­μό­σια αλλά η Slentel είναι ελ­λη­νι­κή και εντε­λώς ιδιω­τι­κή, καθώς ανή­κει στον όμιλο Κο­πε­λού­ζου (μά­λι­στα Έλ­λη­νες κα­πι­τα­λι­στές ήταν και άλλοι διεκ­δι­κη­τές, αυ­τό­νο­μα ή σε συ­νερ­γα­σί­ες με ξέ­νους, δη­λα­δή η ΜΕΤΚΑ του ομί­λου Μυ­τι­λη­ναί­ου, η ΑΚΤΟΡ Πα­ρα­χω­ρή­σεις ΑΕ και η J&P Άβαξ).  Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι τα 14 ελ­λη­νι­κά αε­ρο­δρό­μια δεν είναι η πρώτη δου­λί­τσα που έκλει­σαν οι δύο συ­νερ­γά­τες: Ο όμι­λος Κο­πε­λού­ζου και η Fraport απο­τε­λούν εταί­ρους στην κοι­νο­πρα­ξία που δια­χει­ρί­ζε­ται το αε­ρο­δρό­μιο Πούλ­κο­βο στην Πε­τρού­πο­λη της Ρω­σί­ας.   
Η σύμ­βα­ση 
Η τω­ρι­νή σύμ­βα­ση προ­βλέ­πει κα­τα­βο­λή 1,2 δισ. ευρώ εφά­παξ και ετή­σιου μι­σθώ­μα­τος 22,9 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρ­χει και δέ­σμευ­ση για επεν­δύ­σεις 1,4 δισ. τα επό­με­να... 40 χρό­νια. Δεν υπάρ­χει καμία πρό­βλε­ψη για δια­τή­ρη­ση και αύ­ξη­ση του προ­σω­πι­κού, για μι­σθούς και ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα, για ενί­σχυ­ση των το­πι­κών κοι­νο­τή­των κ.λπ. Ποιο ήταν το κύριο κί­νη­τρο του μνη­μο­νια­κού θε­σμού ΤΑΙ­ΠΕΔ; Μα, αυτό για το οποίο ιδρύ­θη­κε. Να τι είπε ο ίδιος ο διευ­θύ­νων σύμ­βου­λος του ορ­γα­νι­σμού Π. Μπου­χώ­ρης όταν έκλει­σε η δου­λειά το Νο­έμ­βριο: «Πρό­κει­ται για τη με­γα­λύ­τε­ρη, σε όρους τι­μή­μα­τος, απο­κρα­τι­κο­ποί­η­ση που έχει πραγ­μα­το­ποι­ή­σει το ΤΑΙ­ΠΕΔ. Το έργο αυτό εδραιώ­νει την προ­ο­πτι­κή επί­τευ­ξης των στό­χων απο­κρα­τι­κο­ποι­ή­σε­ων». Βρή­κα­με λεφτά να πλη­ρω­θούν οι δα­νει­στές, αυτό πρα­κτι­κά φώ­να­ζε επι­χαί­ρο­ντας ο κ. Μπου­χώ­ρης.  Μήπως άραγε τα αε­ρο­δρό­μια αυτά επι­βα­ρύ­νουν τον ελ­λη­νι­κό λαό; Ακόμη κι έτσι να ήταν, η επι­βά­ρυν­ση είχε να κάνει με την ανα­γκαιό­τη­τα ζεύ­ξης απο­μα­κρυ­σμέ­νων νη­σιών, δη­λα­δή με την ανά­γκη επι­βί­ω­σης του εκεί πλη­θυ­σμού (ο στρα­τός και η αστυ­νο­μία είναι κατά 100% ελ­λειμ­μα­τι­κοί ορ­γα­νι­σμοί, δη­λα­δή χρη­μα­το­δο­τού­νται μόνο από τους φό­ρους μας, αλλά κα­νείς δεν αμ­φι­βάλ­λει για την ανα­γκαιό­τη­τα ύπαρ­ξής τους). Αλλά τα πε­ρισ­σό­τε­ρα αε­ρο­δρό­μια έχουν κέρδη. Μόνο το αε­ρο­δρό­μιο Χα­νί­ων έχει κέρδη 10 εκατ. ευρώ ετη­σί­ως. Σύμ­φω­να με τον Χρ. Μυ­λω­νά­κη, αντι­πρό­ε­δρο του Επι­με­λη­τη­ρί­ου Χα­νί­ων και στέ­λε­χος της Πρω­το­βου­λί­ας κατά της Ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης, τα 14 αε­ρο­δρό­μια έχουν ετή­σια έσοδα 200 εκατ. ευρώ. Όπως ανα­κοί­νω­σε η κοι­νο­πρα­ξία Fraport-Slentel, μετά την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση η ίδια θα έχει έσοδα 180 εκατ. ευρώ από τα οποία τα μισά, δη­λα­δή τα 90 εκατ. ευρώ, θα είναι κέρδη! Αν όμως, όπως εί­πα­με πα­ρα­πά­νω, τα αε­ρο­δρό­μια είναι ήδη κερ­δο­φό­ρα, και μά­λι­στα με τέ­τοια πο­σο­στά, τότε γιατί να που­λη­θούν; Αν όχι, τότε είναι σαφές το πώς θα προ­κύ­ψουν αυτά τα κέρδη της τάξης του 50%: από μειώ­σεις μι­σθών, απο­λύ­σεις, φο­ρο­α­πο­φυ­γή κ.λπ.  Το τι θα ση­μά­νει η υλο­ποί­η­ση αυτής της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης το λέει όχι κά­ποιος σο­σια­λι­στής, αλλά ο εκ­πρό­σω­πος μίας από τις με­γα­λύ­τε­ρες εται­ρεί­ες στην Ευ­ρώ­πη, ο εμπο­ρι­κός διευ­θυ­ντής της Ryanair, D. O’Brien: «Πε­ρισ­σό­τε­ρο επι­κίν­δυ­νο από ένα κρα­τι­κό μο­νο­πώ­λιο είναι ένα ιδιω­τι­κό μο­νο­πώ­λιο. Η γερ­μα­νι­κή Fraport θα πάρει τα αε­ρο­δρό­μια δί­νο­ντας πολύ λι­γό­τε­ρα χρή­μα­τα από την πραγ­μα­τι­κή τους άξια, και ως μο­νο­πώ­λιο δεν θα κάνει τί­πο­τε για να φέρει επι­βά­τες αλλά θα βγά­ζει κέρδη από τα ακρι­βά τέλη. Αυτό είναι λάθος».  Τα στοι­χεία είναι νο­μί­ζου­με συ­ντρι­πτι­κά: το έγκλη­μα της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης των αε­ρο­δρο­μί­ων της χώρας πρέ­πει να απο­τρα­πεί πάση θυσία. 

Πηγή: http://rproject.gr/article/fraport-psemata-kai-idiotikopoiiseis